Rzadkie gatunki i odmiany Psilocybe z Azji Południowo-Wschodniej – przegląd mikroskopowy

Zwykle, gdy mówimy o „egzotyce” w kontekście grzybów psylocybinowych, w myślach pojawia się afrykański Psilocybe natalensis . Tymczasem prawdziwą „kopalnią złota” dla miłośników obserwacji mikroskopowych jest Azja Południowo-Wschodnia. Jakie gatunki z rodzaju Psilocybe znajdują się wśród nich? Co ciekawego można zobaczyć na szkle, pod okularem mikroskopu? Zachęcam do lektury!

Mykologia egzotyczna, czyli skarby Azji Południowo-Wschodniej

Choć zwykle świat grzybów psylocybinowych kojarzymy z tropikami Ameryki Środkowej i Południowej, to skarbnicą rozmaitości, jeśli chodzi o organizmy tego rodzaju, jest region Tajlandii, Kambodży, Laosu, Wietnamu i innych krajów Indochin i nie tylko. Psylocybinowe grzyby z Azji są dużo mniej znane, nawet w świecie mykologów. Jednakowoż stanowią gatunki zapewniające niesamowite doświadczenia z obserwacji mikroskopowych.

Jakie z nich należą do najciekawszych i najlepiej poznanych? Wśród nich wylicza się m.in.:

• Psilocybe subaeruginosa ,
• Psilocybe samuiensis ,
• Psilocybe arengipes ,

Jakie więc sekrety może przed obserwatorami odkryć mykologia egzotyczna ? Sprawdź to teraz!

Psilocybe subaeruginosa

Dla tych, których interesują egzotyczne odmiany grzybów psylocybinowych , przedstawiciel tego gatunku ma naprawdę wiele do zaoferowania. Łysiczka niebieskozielonawa należy do „średnich”, jeśli chodzi o wielkość, przedstawicieli z gatunku Psilocybe :

• kapelusz ma od około 1,5 do 5 cm średnicy; od stożkowego przechodzi do wypukłego z niewielkim umbo na środku; charakteryzuje się gładką powierzchnią; na krawędziach ma półprzezroczyste żłobienia; barwa w paletach jasnych i ciemnych brązów, chłonie mocno wodę, ale gdy wysycha – staje się szarawo-biały;
• trzon ma do 12,5 cm długości i jest relatywnie cienki – od 2 do 5 mm grubości; nieco grubszy u podstawy, ale poza tym – równy; wewnątrz pusty; ma białawą barwę z brązowymi smugami, a po uszkodzeniu sinieje.

Co natomiast zobaczymy pod mikroskopem? Zarodniki mają kolor purpurowo-brązowy. Kształt elipsoidalny, a wymiary mierzą na długość do około 15 μm i szerokości do 7,7 μm. Podstawka ( basidium ) jest cztero-(rzadziej dwu)zarodnikowa. Pleurocystydy są wrzecionowato-brzuchate z kończykami z wydłużoną szyjką. Ich wymiary opiewają zwykle maksymalnie na 47 μm długości i 16,5 μm szerokości. Cheilocystydy również mają wrzecionowato-brzuchaty kształt, a ich wymiary sięgają do 29 ✕ 11 μm.

Gdzie występuje Psilocybe subaeruginosa ? Zwykle rosną one na glebach bogatych w szczątki drzewne. Znajduje się je m.in. na resztkach liści i gałązek. Wolą piaszczyste gleby. Choć są charakterystyczne przede wszystkim dla Australii, Tasmanii i Nowej Zelandii, to niekiedy znajduje się je także na wyspach Południowo-Wschodniej Azji.

Psilocybe samuiensis

Innym, intrygującym gatunkiem z rodzaju Psilocybe , występującym w Południowo-Wschodniej Azji jest Psilocybe samuiensis , czyli Łysiczka samujańska. Rośnie on na Koh Samui, czyli w relatywnie niewielkim, odizolowanym środowisku, gdzie mógł ewoluować niezależnie od swoich „kuzynów”. Jakie ma zewnętrzne cechy?

• kapelusz o średnicy 7 do 15 mm o kształcie wypukłym do stożkowatego z małym wyraźnym szczytem; lepki z błonką na powierzchni; barwi się na czerwono-brązowy kolor (gdy jest mokry), jaśnieje, gdy wysycha;
• trzon relatywnie niski – rośnie do 6,5 cm wysokości i 1,5 cm grubości; równy, nieco bulwiasty u spodu, pusty w środku; białawy kolor z wyraźnymi białymi włóknami.

Co natomiast pokazuje mikroskopowa analiza tych grzybów ? Zarodniki mają romboidalny kształt, a wymiary sięgają do 12,8 µm długości i 8 µm szerokości. Podstawki są czterozarodnikowe, natomiast pleurocystydy są rozproszone i brzuchate.

Psilocybe arengipes

Choć występuje przede wszystkim w Japonii, Psilocybe arengipes pojawia się także na nielicznych stanowiskach Azji Południowo-Wschodniej. Do jego rozpoznawczych cech należą:

• kapelusze, mające zazwyczaj do 5 cm średnicy; młode są zwykle stożkowe (czasem dzwonkowate), a wraz z wiekiem otwierają się do szeroko wypukłego (niekiedy płaskiego z garbkiem); wilgotne – mają ciemnobrązowy kolor, a gdy suche – zmieniają barwę na ciemno złotą, miodową a czasem musztardową; gładka powierzchnia, podwinięte krawędzie;
• trzon średnio długi, do 80 mm; cienki – maksymalnie do 4 mm; równy i rozszerzający się u podstawy; w górnej połowie od białego przechodzi do odcieni żółtego, by u dojrzałych wpadać w brązy z białymi włóknami. w dolnej – ma charakterystyczny srebrzysty odcień (stąd nazwa łacińska – srebrna stopa); czasem ma na sobie resztki zasnówki.

Ciemne, fioletowo-brązowe zarodniki o elipsoidalnym kształcie mają wymiary na długość do 9,5 µm i szerokość do 4,5 µm. Podstawki są czterozarodnikowe. Cheilocystydy zwykle mierzą 12-25 na 5-8 µm.

Fascynujący świat mykologii egzotycznej

To jedynie 3 z wielu grzybów psylocybinowych (niekoniecznie z rodzaju Psilocybe ), jakie występują w Azji Południowo-Wschodniej. Z pewnością wiele z nich jeszcze czeka na to, aby je odkryć – wszak gatunki pojawiają się i znikają z dnia na dzień, a grzyby są wyjątkowo żywotne, jeśli chodzi o mutacje i ewolucję. Choć należą do jednej „rodziny”, to mogą dostarczyć ciekawych wniosków w trakcie obserwacji pod mikroskopem. Jeśli więc kiedyś wpadnie Ci do ręki grzybnia jednego z nich – masz w ręku prawdziwy skarb i warto go przebadać!