Grzybki halucynki – czym są, jak działają i jak je rozpoznać?

Temat grzybów coraz częściej wypływa w różnych środowiskach. Część osób dyskutuje o właściwościach wspomagających m.in. neuroplastyczność wybranych gatunków. Inni – wychwalają zdolność do poprawy nastroju i wzmocnienia pewności siebie. Od lat dyskutuje się o tym, co „potrafią” grzybki halucynki. Co kryje się właściwie pod tą nazwą? Jakie jest ich działanie? Czy rosną one w Polsce i jak je rozpoznać? To część pytań, na jakie znajdziesz odpowiedzi poniżej. Jeśli ciekawi Cię ten temat – zachęcam do przeczytania artykułu.

Grzybki halucynki – co to za gatunki i jak wyglądają?

Choć nazywa się je zbiorczą nazwą „halucynki”, grzyby te w istocie stanowią katalog różnych gatunków i odmian. Większość z nich należy do jednego rodzaju – Psilocybe, choć istnieją wyjątki, o których opowiem więcej poniżej.

Co wyróżnia magiczne grzybki? To, że większość z nich zawiera istotny z perspektywy ich działania alkaloid – psylocybinę. To ona wywołuje takie, a nie inne efekty – halucynacje, wrażliwość na wszelkie bodźce, a nawet całe wizje, opisywane np. przez najbardziej wnikliwych badaczy substancji psychodelicznych.

Zdecydowanie najczęściej w tym kontekście omawia się łysiczkę kubańską, czyli Psilocybe cubensis. Rośnie ona na całym świecie (z wyjątkiem Antarktydy), choć w różnych wariantach. Upodobała sobie ciepłe strefy klimatyczne o wystarczająco dużej wilgotności i zasobności w rozkładającą się materię, w tym… zwierzęce odchody. Z tego powodu często można spotkać je na pastwiskach, jak i w miejscu „załatwiania się” dużych zwierząt jak np. odmiana Malabar, która w naturalnych warunkach wyrasta na „kupie” słonia.

Wiedząc, co „lubią”, warto powiedzieć więcej o tym, jak wyglądają grzybki halucynki. Modelowy owocnik tego gatunku ma białawy, pusty w środku trzon, wyrastający do około 15 cm długości i gruby maksymalnie do około 1,5 cm średnicy. Kapelusz ma odcienie brązu i żółci oraz kształt od stożkowatego, przez dzwonowaty po parasolowaty. Jego rozpiętość zwykle nie przekracza 10 cm.

Psilocybe cubensis jednak cieszy się mnogością wariantów. Powyższy wygląd bliższy jest np. Złotemu Nauczycielowi, ale oprócz niego – istnieje cały katalog mutantów, dobieranych na podstawie określonych cech. Niektóre są większe, inne były hodowane w celu uzyskania albinosa. Jeśli więc zobaczysz gdzieś zdjęcie zupełnie bladego grzyba z odcieniami sinego błękitu, podpisanego jako łysiczka kubańska – może to być jeden ze szczepów albinotycznych.

Na czym opiera się działanie grzybków halucynków?

Jak wspomniałem powyżej – właściwości magicznych grzybów wynikają z obecności pewnych alkaloidów. A jak działają grzybki halucynki? Rezultaty ich wpływu na postrzeganie rzeczywistości można niuansować ze względu na to, z jaką odmianą mamy do czynienia. Niektóre szczepy bowiem mają mniejszą zawartość psylocybiny w 100 g masy owocnika, inne – dużo więcej. Warto wiedzieć, że alkaloid ten różnie kumuluje się w odmiennych częściach dorosłego grzyba (to istotne – w grzybni związki te w ogóle nie występują).

Doza natomiast stanowi istotny czynnik. To od niej zależy, jak „wystrzałowe” będą doświadczenia z przygotowanymi z halucynków preparatami. Podstawa to jednak:

• poprawa nastroju i euforia,
• stymulacja kreatywności,
• różnokolorowe wizje i poczucie „kontaktu z wyższym bytem” lub całym światem,
• wzmocnienie wrażeń wzrokowych i słuchowych,
• dekonstrukcja (czy czasem wręcz „śmierć”) ego.

Z tych przyczyn grzybki halucynki bywają nie tylko na imprezach, gdzie niektórzy się nimi odurzają. Pewne ich cechy, jak np. stymulacja neuroplastyczności czy otworzenie się na przeżywanie określonych emocji i powrót do wypartych wspomnień, są postrzegane jako silnie terapeutyczne właściwości. Dlatego już od wielu lat (z przerwą na kilka dekad) grzyby Psilocybe, a także inne substancje psychodeliczne, były rozpatrywane jako leki wspierające leczenie depresji, PTSD i innych. Obecnie coraz więcej się o nich mówi właśnie w tym kontekście.

Magiczne grzybki – czy występują także w Polsce?

Tak, i to niejeden gatunek. Najczęściej jednak w tym kontekście mówi się o łysiczce lancetowatej. To grzyb produkujący drobne owocniki z kapeluszami o średnicy zwykle nieprzekraczającą 2 cm. Charakteryzują je szerokie blaszki. Rosną na bardzo cienkich i długich trzonach w kolorze ochry, mierzących od 3 do 15 cm wysokości i 3 mm średnicy. Kapelusze mają zazwyczaj wilgotną powierzchnię, co wpływa na ich wybarwienie. Mogą mieć odcienie oliwki lub jasnego brązu z plamkami. Wysuszone rozjaśniają się w kierunku żółtej palety barw. Kształt czapki? Od stożkowatego do dzwonkowatego z wyraźną brodawką.

Obok niej występuje jeszcze łysiczka czarnobrązowa oraz… muchomor czerwony. W przeciwieństwie do pozostałych gatunków jednak nie produkuje on psylocybiny, a bufoteniny, mającej podobne działanie.

Grzybki halucynki – status prawny w Polsce

Magiczne grzyby, jak wszystkie inne substancje psychodeliczne w Polsce, są traktowane jak twarde narkotyki i są zakazane. Podkreślę – chodzi o owocniki, które wytwarzają psylocybinę. Są więc w pełni penalizowane. Co innego grzybnia, rozpatrywana dzisiaj przez wielu jako intrygujący materiał do badań mikroskopowych. Warto dodać jeszcze, że na świecie panuje ogólny trend do dekryminalizacji grzybów psylocybinowych – ze względu na potencjał terapeutyczny. Na ten moment jednak w naszym kraju to pieśń przyszłości – i to niepewnej.